Klavaroj

1. Partoj de klavaro
2. Neanglaj literoj
3. Nomoj de sagoklavoj
4. Nomoj de reĝimklavoj

Partoj de klavaro

1. La literaj klavoj. La aranĝo de la klavoj varias depende je la lando kaj kutime estas adaptita al la specifaĵoj de ties lingvo (pri enigo de la literoj de Esperanto ni parolos fine de ĉi artikolo). La interrespondaj ĉefa kaj eta literoj kutime kunhavas unu saman klavon, distingate per la ĉefregistrumo (kaj eventuale per fiksiĝema «supra registrumo»). En la stira registrumo la literaj klavoj enigas stirsignojn.
2. La ciferaj klavoj. Kutime la klavaro disponigas la ciferojn sur tiuj samaj lokoj, kiel la tajpila klavaro, vicigite en unu horizontalo; depende je la lando, tiuj klavoj havas la ciferan signifon en la «malsupra» aŭ en la «supra» (ĉeflitera) registrumo, dum en la mala stato de tiu registrumo tiuj klavoj prezentas specialajn signojn. Por pli oportuna enigo de la nombroj, ofte estas disponigata nombra klavaro, kutime situanta dekstre de ĉefa («tajpila») parto. Tiu subklavaro estas regata per aparta registrumo (la «nombra», angle NumLock), kies malŝalto igas la klavojn de la nombra subklavaro funkcii kiel sagoklavojn.
3. La sagoklavoj kaj la funkciaj klavoj — vd la koncernajn artikolojn.

Neanglaj literoj

1. Enigmanieroj ĝenerale
2. Peliloj kaj aranĝoj

Enigmanieroj ĝenerale

• La plej evidenta estas rezervi apartan klavon al ĉiu litero (literparo). Tiu solvo estas la sola ebla por la lingvoj kun aparta alfabeto (la rusa, la greka, la hebrea, la armena, la kartvela ktp). Ĉar ofte oni tamen bezonas ankaŭ la literojn anglajn, oni povas uzi rezidan programon, kiu ŝaltas la klavarreĝimon inter, ekz-e, «la rusa» kaj «la angla» (estiel baskula ŝaltilo ofte estas uzataj «la dekstra stirregistruma klavo», aŭ «la kombino de ambaŭ ĉefregistrumaj klavoj» ktp). En la rusa reĝimo la aranĝo de la klavaro laŭas Rusian normon, tiel ke ekz-e la klavo kiu en la angla reĝimo produktas { aŭ [, rusreĝime donas X kaj x. Por Esperanto tia solvo estas oportuna, se oni laboras kun teksto pure Esperantlingva.
• Tamen okaze de teksto mikslingva oni probable preferus kunmeti la diakritaĵojn. Tion oni povas fari difininte konvenajn makroklavojn, tiel ke ekz-e Alt+c produktos ĉ, dum Alt+C (t.e. Alt+Ĉef+C) produktos Ĉ ktp. Bedaŭrinde la makrooj, difinitaj en redaktilo, ne ĉiam taŭgas por uzado en komanda linio (ekz-e por indiki serĉomodelon), tial oni prefere difinu tian rimedon per klavara pelilo.

Peliloj kaj aranĝoj

1. Klavint por MS DOS
2. Ek! por Vindozo
3. La ŜŬERTĜ-aranĝo

Klavint por MS DOS

Ek! por Vindozo

    
ŝ ĵ e r t ĝ uŭ i o p [ ] 
 a s d f g hĥ j k l ; 
  z ĉ c v b n m , . / 

La ŜŬERTĜ-aranĝo

    
ŝ ŭ e r t ĝ u i o p ĵ ĥ 
 a s d f g h j k l ; 
  z ĉ c v b n m , . / 

Nomoj de sagoklavoj

Nomoj de reĝimklavoj